چراغ‌ها عنصری مهم در طراحی داخلی ساختمان به شمار می‌روند. طراحی نورپردازی در فضای داخلی به منظور بهسازی فضای درونی صورت می‌گیرد. کارشناسان طراحی داخلی مطابق نیازهای مشتریان خود، از منابع نوری مختلفی بهره می‌گیرند. آن‌ها برای تنظیم مقدار نور مناسب در فضای داخلی و خارجی از انواع گوناگون چراغ‌ها کمک می‌گیرند. برای تامین نور مناسب در خانه استفاده از منبع نوری مناسب و مکان بکارگیری آن بسیار مهم است. از این رو می‌خواهیم باهم تقسیم‌بندی منابع نوری را مورد بررسی قرار دهیم.
چگونه از چراغ‌ها به عنوان عنصری در طراحی داخلی استفاده کنیم؟
اگر در مورد انواع چراغ‌ها اطلاعات کافی نداشته باشید باید برای روشنایی فضای خانه‌ی خود پول زیادی خرج کنید. برای خرید چراغ متناسب با فضای خانه باید درباره‌ی کاربرد چراغ‌های گوناگون و نحوه‌ی قرارگیری آن‌ها اطلاعات پایه‌ای داشته باشید.
در طراحی، نورپردازی روشنایی‌ها در سه گروه قرار می‌گیرند:
- روشنایی عمومی (general lighting)
- روشنایی کاربردی و مخصوص انجام کار (task lighting)
- روشنایی متمرکز یا نقطه‌ای (accent lighting)
اگر این سه گروه هوشمندانه با هم ترکیب شوند و طراحی نورپردازی چشمگیری به وجود می‌آورند. طراحی نورپردازی جلوه‌گر حالات گوناگون ما هستند و به ما کمک می‌کنند تا احساساتی مانند آرامش یا شیطنت یا مفهومی که می‌خواهیم را در فضا نمایش دهیم. مانند نماد خروج، انواع چراغ‌های مورد استفاده در دفتر کار یا چراغ‌هایی که با مفهوم هشدار در برخی مکان‌ها بکار می‌روند نورهای کاربردی هستند.
بیشتر بخوانید: استفاده از آباژور در دکوراسیون خانه
یکی دیگر از اهمیت‌های نورپردازی دستیابی به درک صحیحی از شکل واقعی اجسام، سایه و مشاهده بافت و جزییات اجسام می‌باشد. چراغ‌های دکوراتیو به عنوان یک منبع به گونه‌ای مقدار و شدت تابش نور را تغییر می‌دهند که ما را متوجه کاربرد یک اتاق می‌کنند. به عنوان مثال شدت نور در اتاق خواب و اتاق بازی متفاوت است.
نقطه مرکزی اتاق با لوستر‌ها و آویزهای چشمگیر معین می‌شوند. مثلا در اتاق ناهارخوری آویزهای چشمگیر روی میز قرار می‌گیرند تا با نور کم‌شان نظرها را متوجه میز کنند. این مورد طرحی کاربردی از استفاده‌ی سنتی از این آویزهاست. یک چراغ آویزان که میز را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد مقدار زیادی از نور تولید شده را به سمت پایین و بیرون راهنمایی می‌کند و این باعث مدرن شدن فضا می‌شود.
برنامه‌ریزی و ارزیابی برای طراحی
در برنامه‌ریزی صحیح طراحی داخلی نور چگونگی انجام فعالیت‌ها، زمان انجام فعالیت و محل انجام آن در یک محیط مهم است. با توجه به پیشامدهای مختلف در هر مکان میزان شدت نور هم متفاوت است. مثلا ممکن است شما در آشپزخانه علاوه بر آشپزی، مطالعه کنید یا تلویزیون ببینید و کارهایی سرگرم کننده که دوست دارید انجام دهید.
ولی آیا نور لازم شما برای تمیز کردن کف اتاق با نوری که برای برگزاری مراسمی لازم دارید برابر است؟ بنابراین آشپزخانه شما به منابع نوری متمایزی احتیاج دارد. برای انتخاب بهترین نورپردازی ممکن در فضاهای مسکونی و تجاری باید از طراحی‌های آموزش دیده استفاده کرد. وقتی می‌توانید بهترین طرح و نقشه را انتخاب کنید که از یک کارشناس کمک گرفته باشید.
روشنایی عمومی (General Lighting)
همان مقدار نور کلی است که تمام فضا را برای مشاهده‌ی تمام اشیا روشن می‌کند و امنیت لازم برای برقراری ارتباط و حرکت را فراهم می‌سازد. برای تامین نور بهتر فضا نورپردازی از جانب دیوارها و سقف صورت می‌گیرد. نورپردازی عمومی توسط چراغ‌های بکار رفته در سقف یا کف محیط انجام می‌شود.
برای نورپردازی از بالا چراغ به سقف متصل شده و باعث روشنایی فضا می‌شود. در این نوع نورپردازی از چراغ‌های سقفی یا چراغ‌هایی که در بالاترین قسمت دیوارها نصب شده و مانند مشعل پایه‌دار عمل می‌کنند استفاده می‌شود.
برای نورپردازی از پایین نور از کف ساختمان یا پایین دیوارهای محیط تابیده می‌شوند. معمولا از نورپردازی از کف بسیار کم استفاده می‌شود. در این نوع نورپردازی منبع نوری درون یک محفظه قرار می‌گیرد یا به شکل چراغ‌هایی یا منابع نوری مثل جاشمعی و شمعدان در مسیرهای رفت و آمد قابل رویت هستند.
چراغ‌های رومیزی و لامپ‌های سقفی نور را به شکل یکنواخت پخش می‌کنند و نور لازم را از بالا و پایین تامین می‌کنند.
نورپردازی کاربردی (Task lighting)
نورپردازی کاربردی در مواردی استفاده می‌شود که محیط کوچکی به روشنایی زیادی احتیاج داشته باشد، به عنوان مثال به تصویر زیر دقت کنید. عده ای از طراحان نورپردازی از روشنایی کاربردی (task lighting) بهره می‌گیرند. طراحان داخلی حرفه‌ای برای اطمینان از وجود نور کافی در یک فضا برای کارایی بیشتر در محیط، فعالیت‌های انجام شده در هر بخش را جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهند.
بیشتر بخوانید: ایده‌های جذاب برای روشنایی بیشتر منزل
روشنایی کاربردی در قرارگیری منابع نوری در محلی که به نور بیشتری نیاز دارد موثر است مثلا تنظیم روشنایی محیط برای انجام فعالیت‌هایی همچون مطالعه، آشپزی، خیاطی یا انجام کارهای خانه. تامین نور مناسب برای انجام کار با تمرکز روی محیط‌هایی چون بالای کانتر آشپزخانه یا زیر کابینت‌ها با چراغ‌های نواری، میز پذیرایی یا میز کار، کنار تخت‌خواب و صندلی، نورپردازی یک پارچه تپستری یا دیوارکوبی شده، یک گلدان خاص، مسیرهای تردد حاصل می‌شود.
نورپردازی نقطه‌ای یا متمرکز (Accent Lighting)
نقش نورهای نقطه‌ای در فضا برجسته نشان دادن اشیای بکار رفته در دکوراسیون خانه می‌باشد. در این نوع نورپردازی معمولا از لامپ‌هایی بهره می‌گیرند که شدت نورشان کمتر از سه برابر نور عمومی فضای پیرامون باشد. محل قرار گرفتن این نورها نباید باعث کاهش دید شما شود یا موجب انعکاس دید گردد.
اگر قصد استفاده از این نورپردازی در مسیرهای تردد روی دیوارهای صاف و بدون بافت یا دیوارهای خشن را دارید باید برای پیشگیری از بوجود آمدن نقطه‌ی داغ یا انفجار زاویه‌ی بین افق و پرتو این نورها را 30 درجه در نظر بگیرید. طراحی نورپردازی نحوه‌ی بکارگیری مناسب از منابع نور در محیط است که می‌تواند جلوه‌ای خاص در فضا همچون اثری هنری یا یک ورودی چشم‌نواز یا یک ویژگی خاص معماری باشد.
در بسیاری موارد نورپردازی می‌تواند به عنوان یک نماد نمایشی خاص در فضا قرار گیرد مانند یک لوستر ظریف یا یک آویز دراماتیک. پس زمانی که برای منزلتان چراغی انتخاب می‌کنید به یاد داشته باشید که این سبک نورپردازی در طراحی خانه‌ها توسط طراحان بکار گرفته می‌شود. نورپردازی و طراحی داخلی حرفه‌ای با توجه به سبک هر فضایی از خانه صورت می‌گیرد و باعث گسترش فضای مناسب و زیبا می‌شود.
